Olej rzepakowy i jego symbolika© Adobe Stock | : Muhammad Shoaib

Nie tylko jajka mają szczególne znaczenie podczas Wielkanocy. Poznaj zaskakującą symbolikę oleju

Ewa Malinowska
8 marca 2024

Wielkanoc, tak jak większość świąt katolickich, opiera się na licznych symbolach. Świąteczny stół ugina się pod przysmakami, które odgrywają ważną rolę nie tylko w napełnianiu głodnych żołądków, ale również w podtrzymywaniu tradycji. Swoje znaczenie ma także i olej, chociaż wiele osób niesłusznie pomija go podczas wymieniania najważniejszych wielkanocnych symboli.

Świąteczny koszyczek nie zawsze był bogaty

Tradycja święcenia pokarmów w Wielkanoc sięga VIII wieku. Początkowo zwyczaj ten był praktykowany jedynie na terenie Europy Zachodniej, a do Polski dotarł prawdopodobnie prawie 100 lat później.

Wszystko zaczęło się od święcnia jedynie pieczonego baranka. Z biegiem lat koszyczek wielkanocny ulegał stopniowemu powiększaniu o nowe produkty, takie jak chleb, jajka, masło, olej i ciasto. W XIX wieku święconka stała się już bogatą kompozycją różnych potraw, z których każda posiadała swoje symboliczne znaczenie.

Symbole wielkanocne i ich znaczenie

Jajka są symbolem rodzącego się życia, baranek z masła jest dość oczywistym nawiązaniem do Baranka Bożego, który gładzi grzechy świata, a chleb, symbol ciała Chrystusa, ma przynieść pomyślność i szczęście. Na stole pojawia się również wędlina (symbol dostatku i oznaka zakończenia postu), chrzan (jako symbol siły) oraz nowość, która w symbolice wielkanocnej pojawiła się stosunkowo niedawno, czyli zajączek i kurczaczek – wiosna i nowe życie. 

Koszyczek wielkanocny
Koszyczek wielkanocny© Adobe Stock | Anna

W cieniu kolorowych pisanek, bukszpanu, baranków i innych przysmaków wyjętych ze święconki schował się jeszcze jeden ważny, ale mało znany symbol – olej.

Olej na Wielkanoc

Bakalie i twaróg na sernik, jajka, warzywa na sałatkę jarzynową, kiełbasa, mąka, chrzan - lista zakupów na święta wydaje się nie mieć końca. Nie może jednak zabraknąć na niej oleju. Będzie bazą domowego majonezu, składnikiem ciasta i przyda się do smażenia. Wzbogaci też smak sałatki, będąc przy tym dobrą alternatywą dla oliwy.

To cichy bohater przedświątecznych przygotowań, który w wielkanocnej symbolice pozostaje mocno w cieniu. 

Olej to ważny składnik wielu potraw
Olej to ważny składnik wielu potraw© Adobe Stock | Macros

Czego symbolem jest olej?

Olej od wieków odgrywał szczególną rolę w wielu kulturach i religiach. Już w czasach Greków i starożytnych Rzymian, ceniono jego wyjątkowe właściwości i nadawano mu mistyczne znaczenie.

Nie inaczej jest też w Kościele Katolickim. W Starym Testamencie olej był używany do namaszczania kapłanów, królów i proroków. Do dziś pozostaje również ważnym elementem innych sakramentów, jak chrzest, bierzmowanie czy namaszczenie chorych. Przede wszystkim oznacza ono przemianę. Człowiek świecki, namaszczony olejem, wkracza w strefę sacrum, stając się częścią wspólnoty wiernych.

Pojemnik na olej w czasie chrztu
Pojemnik na olej w czasie chrztu© Adobe Stock | Katarzyna Chojnacka

Na stole wielkanocnym olej staje się znakiem błogosławieństwa Boga i darów Ducha Świętego. Symbolizuje siłę i moc, która umacnia wiarę oraz pomaga w dążeniu do świętości, a także obrazuje natchnienie i pasję.

Chociaż wydaje się być tylko dodatkiem do potraw, to odgrywa ważną rolę podczas Wielkanocy. Powinniśmy docenić jego wartość.

Źródło artykułu:Pysznosci.pl